Strona główna Uczelnia Uniwersytet Struktura Administracja Biuro Promocji Komunikaty Sprawozdanie z konferencji pt. „Współczesne oblicza przemocy. Wymiar psychologiczno - prawny"
Sprawozdanie z konferencji pt. „Współczesne oblicza przemocy. Wymiar psychologiczno - prawny"
12 maja 2023 r. w Akademii Ignatianum w Krakowie odbyła się Ogólnopolska Konferencja naukowa pt. „Współczesne oblicza przemocy. Wymiar psychologiczno - prawny", która zorganizowana została przez Katedrę Psychologii Sądowej i Psychokryminologii Instytutu Psychologii AIK. Konferencja miała na celu wymianę wiedzy i doświadczeń naukowo-badawczych w związanych z promowaniem rozwoju działań profilaktycznych, mających na celu podnoszenie świadomości społecznej na temat zjawiska przemocy, a także stworzenie warunków do dyskusji wśród specjalistów zawodowo zaangażowanych w pomoc osobom dotkniętym przestępstwem przemocy. Wygłoszone referaty pozwoliły stworzyć swobodną, inkluzywną przestrzeń do wymiany wiedzy wśród przedstawicieli nauk prawnych, psychologów, psychoterapeutów, pedagogów etyków, filozofów, jak również pracowników instytucji wymiaru sprawiedliwości, pomocy społecznej, pracowników oświaty oraz organizacji pozarządowych.
Uroczystego otwarcia konferencji dokonał JM Rektor Akademii Ignatianum w Krakowie dr hab. Tomasz Homa SJ, prof. AIK. Głos zabrał również Kierownik Katedry Psychologii Sądowej i Psychokryminologii IPs AIK - dr Krzysztof Nowakowski, dziękując w imieniu organizatorów za duże zainteresowanie wydarzeniem i liczną obecność przedstawicieli różnych instytucji pomocowych.
Konferencja została podzielona na trzy panele merytoryczne: I. Nieletni jako sprawca i ofiara przemocy II. Prawne i kryminologiczne aspekty przemocy III. Przemoc – jedno słowo, wiele znaczeń. Ujęcie interdyscyplinarne Każdy panel kończyła owocna dyskusja.
Obrady plenarne I sesji, zainaugurował wykład dra Krzysztofa Nowakowskiego, której również był on moderatorem. Prelegent wygłosił referat pt. Prognozowanie zachowań z użyciem przemocy u nieletnich sprawców - praktyczne zastosowania podejścia wieloczynnikowego. Autor w swoim wystąpieniu podkreślił, że dopuszczanie się aktów przemocy przez osoby niepełnoletnie stanowi ważny problem społeczny, a przeciwdziałanie tego rodzaju zachowaniom wśród dzieci i młodzieży to zadanie zarówno wymiaru sprawiedliwości, jak i wielu różnych instytucji o charakterze wychowawczym, korekcyjnym czy leczniczo- terapeutycznym. Ponadto Prelegent przeanalizował zjawiska przestępczości agresywnej nieletnich w oparciu o koncepcję modeli wieloczynnikowych oraz omówił podstawowe założenia tego podejścia, pojęcie czynników ryzyka - czynników ochronnych oraz narzędzia przeznaczone do oceny zagrożenia przemocą u nieletnich.
W kolejnym referacie dr Ewa Dziewońska z Akademii Ignatianum w Krakowie omówiła Psychospołeczne uwarunkowania zachowań agresywnych adolescentów. Studium przypadku. Autorka, w swoim referacie przedstawiła przypadek nastolatka w relacji terapeutycznej. Podzieliła się również swoimi refleksjami odnośnie do psychospołecznych uwarunkowań, podejmowanych przez niego zachowań ryzykownych, w tym szczególnie zachowań agresywnych.
Następnie mgr Małgorzata Malec, reprezentująca Sekcję Psychologów Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie wygłosiła referat pt. Wybrane aspekty bullyingu. Wnioski z badań. Prelegentka zaprezentowała wybrane aspekty bullyingu oraz wyniki badań własnych przeprowadzonych w wybranych szkołach województwa małopolskiego.
Moderatorem drugiej sesji tematycznej była dr Kaja Szarras – Kudzia z Instytutu Psychologii AIK. Jako pierwsza z referatem wystąpiła dr hab. Izabela Lewandowska Malec (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) zatytułowanym „W czterech ścianach.” Problematyka realizacji przesłanek przestępstwa znęcania nad rodziną. Studium przypadku, Autorka podkreśliła, że przestępstwo znęcania nad rodziną jest zagadnieniem bardzo złożonym, pomimo utrwalonego orzecznictwa sądowego oraz dorobku doktryny. Prelegentka stwierdziła, iż przestępstwo znęcania nad rodziną ma bardzo szeroki zasięg, niezależnie od statusu społecznego rodziny i przybiera różne postacie: przemocy fizycznej, psychicznej, finansowej, seksualnej, etc. oraz, że ochronie ofiar służy nie tylko prawo karne ale i inne regulacje prawne, jednak pokrzywdzeni, pomimo domowego prześladowania, rezygnują z dążenia do wymierzania sprawcy kary lub izolacji od ofiar.
Następnie dr hab. Grzegorz Krawiec (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie) wygłosił referat pt. Przemoc w działalności Rzecznika Praw Obywatelskich, wskazując zadania Rzecznika Praw Obywatelskich nakierowane na ochronę ofiar przemocy. Z kolei kolejny referat pt. Ustawowe (suicydalne) znamiona przestępstwa znęcania się typu kwalifikowanego wygłoszony przez dr Sylwię Przewoźnik, reprezentującą Instytut Psychologii AIK koncentrował się wokół refleksji nad targnięciem się na własne życie osoby poszkodowanej przestępstwem znęcania. Autorka podkreśliła, iż doprowadzenie pokrzywdzonego znęcaniem się do targnięcia się na własne życie nie jest jedynym typem czynu zabronionego przewidzianym przez obowiązujący kodeks karny, którego znamieniem kwalifikującym jest właśnie takie targnięcie się.
Przewodniczącą trzeciego panelu tematycznego była dr Sylwia Przewoźnik. Obrady otworzyło wystąpienie dra hab. Piotra Duchlińskiego, z Instytutu Filozofii Akademii Ignatianum w Krakowie, który w swoim referacie pt. Przemoc zaklęta w słowach. Aspekty psychologiczne i etyczne, który skupił się nad problemem języka etyki w kontekście założeń modelu komunikacji bez przemocy rozwijanego przez M. Rosenberga. Autor wskazał, że można zastąpić etykę norm i powinności etyką, którą roboczo określam jako etyka chcenia, że etyka pracuje w obszarze komunikacji, dlatego w celu kształtowania postaw moralnych powinna odwoływać się nie do języka powinności, ale do języka wolności i autonomii wskazał On, że język etyki nie musi być językiem przemocowym ale takim, który inspiruje do rozwoju autonomii, samostanowienia i chcenia i sprzyja rozwojowi osoby.
Z kolei dr hab. Jacek Kulbaka z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie skupił się na problematyce przemocy wobec osób niepełnosprawnych. Prelegent w swoim referacie ukazał źródła oraz przykłady negatywnych postaw nakierowanych na osoby z niepełnosprawnościami oraz uwzględnił różne uwarunkowania związane z tym zjawiskiem w aspekcie światopoglądowym, psychologicznym, pedagogicznym oraz prawnym.
Następnie dr hab. Agnieszka Barczykowska oraz dr hab. Maciej Muskała z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu wygłosili referat pt. Społeczno-przestrzenne uwarunkowania przemocy domowej w województwie wielkopolskim w latach 2018-2021 Ilustracją wystąpienia Prelegentów były dane dotyczące przemocy domowej zebrane w oparciu o analizę realizowanych w województwie wielkopolskim w latach 2018-2021 procedur Niebieskich Kart.
Obrady III sesji zakończył referat mgr Ewy Wach (Zakład Psychologii Sądowej Instytut Ekspertyz Sądowych im. Prof. dra J. Sehna w Krakowie) pt. Mobbing w opiniowaniu sądowo-psychologicznym. Autorka w swoim referacie wskazała m.in. na skutki, mobbingu jak: pogorszenie jej funkcjonowania psychicznego i społecznego, obniżenia samooceny ofiary, odczuwania przez nią psychicznego cierpienia, a nawet do samobójstwa. Prelegentka przedstawiała akty prawne, w którym uregulowane jest przestępstwo mobbingu, a także przedstawiła bardzo istotne wnioski związane z opiniowaniem sądowym w sytuacji podejrzenia mobbingu.
Konferencje uwieńczyło wystąpienie Dyrektora Instytutu Psychologii ks. dra. Jacka Prusaka, który dziękując Prelegentom oraz Uczestnikom konferencji dokonał jej podsumowania. Uczestnicy zgodnie uznali wydarzenie za bardzo udane. Tematyka konferencji, koncentrująca się wokół powszechnie dostrzeganych i nader aktualnych problemów wzbudziła bardzo duże zainteresowanie, co znalazło swoje przełożenie na wysoką frekwencję osób uczestniczących w obradach. Pytania kierowane do Prelegentów oraz burzliwe, kuluarowe dyskusje, świadczą o ogromnej potrzebie organizacji podobnych wydarzeń.
Dr Sylwia Przewoźnik
Instytut Psychologii AIK,
Katedra Psychologii Sądowej i Psychokryminologii