Uczyć się bez granic. Pedagogika Marii Montessori inspiracją dla współczesnej edukacji

W dniach od 2 do 4 czerwca 2023 roku Uniwersytet Opolski gościł w swoich murach uczestników dziewiątej edycji Polskich Dni Montessori. Głównym celem tego wydarzenia była wielostronna analiza myśli pedagogicznej Marii Montessori, która zawarta została w tytule sympozjum „Uczyć się bez granic. Pedagogika Mari Montessori inspiracją dla współczesnej edukacji”. Trzeba na wstępie wspomnieć, że w ostatnich latach, w Polsce, powstaje coraz więcej placówek oświatowych. Już nie tylko przedszkoli, ale też szkół. Zatem można wnioskować, że jej założenia, mimo że powstały ponad sto lat temu, są nadal aktualne i sprawdzają się w praktyce. Polskie Dni Montessori, co roku odbywają się w innym mieście w Polsce, pozwala to na wymianę doświadczeń i spotkania się z nauczycielami, studentami, rodzicami i upowszechnianiem teoretycznych, jak praktycznych założeń w konkretnych kontekstach kulturowych i środowiskowych.

W tym roku bardzo interesujący był wykład Moniki Czok z Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Opolskiego „Uczyć się bez granic – także narodowych. Specyfika regionalna, dwujęzyczność i edukacja Montessori w województwie opolskim”. W placówkach Montessori, w tym regionie, prowadzone są zajęcia w języku polskim i niemieckim, co wynika właśnie z kontekstu kulturowego. Warto też wspomnieć, że Polskie Dni Montessori organizuje Polskie Stowarzyszenie Montessori, które powstało jako pierwsze w Polsce. Małgorzata Miksza, prezes PSM, mówiła podczas swojego wystąpienia o znaczeniu i sile edukacji w myśli Montessori. Te inspiracje dla współczesnej edukacji znajdujemy w neurobiologii – Emilia Grzęda z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, dokonała pewnego porównania z aktualną wiedzą na temat tego jak uczy się nasz mózg a edukacją, która zaproponowała Montessori. Człowiek uczy się poprzez aktywność, badanie zmysłami, powtarzaniem, na błędach. Kolejną inspiracją jest integracja, a raczej inkluzja, włączanie dzieci z różnymi potrzebami do wspólnego życia. 

Podczas Polskich Dni Montessori, wartością dodaną jest to, że prowadzone są różnego rodzaju warsztaty, podczas których ci z większą praktyką, dzielą się z innymi swoimi pomysłami, rozwiązaniami, nowymi materiałami rozwojowymi. Analizując tematy warsztatów, można również stwierdzić, że koncentrowały się one wokół współczesnych problemów. Jednym z nich jest edukacja dla zrównoważonego rozwoju, która jest realizowana w przedszkolach leśnych. Wiele propozycji warsztatowych było powiązanych z edukacją kosmiczną, matematyczną, językową, artystyczną, religijną. 

W Wydziale Pedagogicznym Akademii Ignatianum w Krakowie prowadzone są zajęcia z pedagogiki Montessori dla studentek/studentów studiujących na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna. W ramach współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Montessori, również w tym roku, wzięliśmy aktywny udział w tym sympozjum, prezentując „metodę „otwartej księgi” opracowanej przez Montessori w edukacji religijnej” oraz upowszechniając rezultaty dwóch międzynarodowych projektów dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej (CHANCES i KIDSLAB4SUSTAINABILITY) podczas wykładu „Ekologia integralna w edukacji religijnej w systemie pedagogicznym Montessori”. Założenia obydwu projektów są inspirowane myślą pedagogiczną Montessori, ale też ze współczesnymi wyzwaniami. 

Więcej informacji:  

https://polskie-dni-montessori.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=521&Itemid=472

dr hab. Barbara Surma, prof. AIK